Veel belastingplichtigen betalen mogelijk te veel belasting in box 3. Met de nieuwe tegenbewijsregeling is het vanaf 2025 mogelijk om aan te tonen dat het werkelijke rendement over uw vermogen lager was dan het forfaitaire rendement. In dat geval volgt mogelijk een belastingteruggave.

Van oud naar nieuw

Vanaf 2017 rekende de Belastingdienst met fictieve rendementen. Deze sloten vaak niet aan bij de werkelijkheid, waardoor de belastingdruk hoger kon uitvallen dan de daadwerkelijke opbrengsten. De Hoge Raad oordeelde in 2021 dat dit systeem in strijd was met het Europese recht. Er volgden tijdelijke regelingen voor de jaren 2017–2022 en een overbruggingswet voor 2023–2024. Beide bleken onvoldoende. Daarom is in 2025 de Wet Tegenbewijsregeling box 3 ingevoerd.

Werkelijk rendement 

Met de nieuwe regeling kunnen belastingplichtigen vanaf juli 2025 aantonen dat hun werkelijke rendement over hun vermogen lager was dan het forfaitaire rendement. In dat geval wordt de heffing gebaseerd op het werkelijke rendement. 

Het werkelijke rendement kan in principe alleen worden opgegeven nadat de Belastingdienst hiervoor een brief heeft gestuurd. Hierin staat onder meer het forfaitaire rendement dat nodig is om het formulier Opgaaf Werkelijk Rendementcorrect in te vullen.

In situaties waarin uitsluitend sprake is van spaargeld, hoeft niet te worden gewacht op deze brief. Het formulier mag dan direct worden ingediend, mits het werkelijke rendement gunstiger is. 

Planning verzending brieven

• 2017–2020: juli – oktober 2025 (alleen voor bezwaarmakers en verzoekers).
• 2020–2024: gefaseerd tot uiterlijk 2028.

Belastingjaar	Start verzending brief
2024	Nog niet bekend
2023	Vanaf september 2025
2022	Vanaf juli 2025
2021	Nog niet bekend
2020	Vanaf september 2025

Wanneer over meerdere jaren nog geen definitieve aanslag inkomstenbelasting is opgelegd én het werkelijke rendement over meerdere jaren mag worden doorgegeven, wordt de brief voor een volgend jaar pas verstuurd nadat het voorgaande jaar is afgehandeld.

Uw voordeel

Wanneer het werkelijke rendement lager ligt dan het fictieve rendement, kan dit leiden tot een teruggave van (een deel van) de betaalde box 3-belasting. De regeling kan nooit leiden tot een hogere heffing. Vanaf de aangifte Inkomstenbelasting 2025 kan het werkelijk rendement direct in de aangifte worden meegenomen.

Belangrijke aandachtspunten

• Aandelen: de veelal negatieve resultaten in 2018, 2020 en 2022 zijn vaak gunstig bij werkelijk rendement.
• Nederlands vastgoed: de WOZ-waardes stegen in 2023 overwegend minder sterk; in Amsterdam was in de meeste gevallen zelfs sprake van daling.
• Obligaties: verlieslatende jaren 2018 en 2022 bieden kansen.
• Buitenlands vastgoed: dit onderdeel is complex en kan tot onverwachte effecten leiden. Hier komen wij later deze maand nog op terug. Dus hou deze pagina in de gaten. 
• Gehele vermogen: Het werkelijk rendement moet worden berekend over het gehele box 3-vermogen, niet alleen over bepaalde vermogenscategorieën. Ook wordt geen rekening gehouden met het heffingsvrij vermogen en geldt de schuldendrempel niet.

Rol van Novera

Het berekenen van het werkelijke rendement vraagt om specialistische kennis. Er moet onder andere rekening worden gehouden met waardeontwikkelingen, inkomsten en schulden.

Novera rekent dit zorgvuldig voor u door, bepaalt of er recht is op teruggave en verzorgt de indiening bij de Belastingdienst. Op deze manier worden geen kansen gemist en wordt onnodig hoge belastingdruk voorkomen. 

Novera volgt de ontwikkelingen rond box 3 nauwgezet en brengt regelmatig updates uit. De komende tijd publiceren wij meer specifieke blogs, bijvoorbeeld over buitenlands vastgoed in box 3. Houd onze website in de gaten voor de meest actuele informatie en praktische tips.